Tarihçe

Balıkesir´de ilk kez bir orta dereceli okulun açılışı 1884 yılına rastlar. Bu tarihte sadece birinci sınıfı ile öğretime başlayan ve o zamanki adıyla Rüştiye´nin açılışından sonra 15 Şubat 1885 tarihinde Celal Zade Hanı´nda İdadi, şimdiki söylenişi ile lise öğrenimine başlamış ve bu lise bugünkü Balıkesir Lisesi´nin temelini oluşturmuştur.

             Zamanla, öğrenci sayısının artması ile 1893 yılında şu anda Kuva-i Milliye müzesi olan binanın bulunduğu yerdeki Giritli Mehmet Paşa konağı´na taşınan okul, 1895 yılında Behçet Paşa Köşkü bahçesinde inşa edilen, asıl tarihi binasına geçmiştir. 1898 yılında bir deprem sonucu hasara uğrayan ve II.Abdülhamit tarafından 1902 yılında onarımı yaptırılan binaya 1913 nisanında, o zamanın en önemli öğretim kurumlarından olan Selanik Sultanisi tam kadrosu ile nakledilmiştir. Bu tarihten sonra da Balıkesir Sultanisi adı altında öğretimini sürdürmüştür. 

             İlk yıllarda yalnız yatılı olarak öğretim yapan Sultani, 1919-1920´den itibaren gündüzlü öğretime de başlamıştır. 1924 yılında Balıkesir Sultanisi lağvedilmiştir. 1931 yılında sadece 9. sınıf, okul bahçesindeki küçük bir binada öğretime tekrar başlamış ve daha sonra Sultaniden boşalan yerde öğretim yapan Öğretmen Okulu ile birlikte, bugünkü Necatibey Eğitim Fakültesine geçilmiştir. 1932-1933 öğretim yılında Balıkesir Lisesi adını almıştır. Lisemiz, 1936 yılında tekrar eski binasına taşınmıştır. Öğrenci sayısının artması ile Mutasarrıf Konağı olarak yapılan, fakat sonradan Doğumevi olarak kullanılan binayı da derslik olarak kullanmıştır. 

              Ortaokul ve lise sınıfları ile öğretim yapan okulun öğrenci sayısı birden çoğalınca, ek bir yapıya gerek duyulmuş, 1953 yılında Namazgah diye bilinen arsada bugünkü okulumuzun yapımına başlanmıştır. 1957 yılında şimdiki bina öğretime açılmıştır. Oruçgazi Ortaokulu adı altında öğretim yapılan eski bina, 1971 yılında, oturulamaz yıkılabilir kararıyla boşaltılmış, daha sonra da büyük bir onarım görmüş, orijinalliği bozularak ahşap bölümler betonarme yapılmış ve Balıkesir Üniversitesi Mühendislik Fakültesine devredilmiştir. Bina halen Balıkesir Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi tarafından kullanılmaktadır.

Okulumuza 2005 yılında inşaatı tamamlanarak teslim edilen ek binada 502 kapasiteli çok 
amaçlı bir salon da öğrencilerimize hizmet vermektedir. Yeni bina ile eski bina arsında katlar arası geçiş mevcut olup merkezi ısıtma ile ısıtılmaktadır.

          GAZİ LİSENİN 140. YILINA ÖZEL BELGESELİ

-TARİHİN GİZEMİNİ DUVARLARINDA TAŞIYAN KOCA OKUL-

Bir okul, sadece bir öğrencinin hayatına değil, gün gelir bir milletin tarihine de yön verir. Bir okulun tarihi yalnızca kronolojiden ibaret değildir. Okul duvarlarına sinen binlerce farklı hayatın toplamıdır aslında. Bu yüzden bazı duvarlar yalnızca odaları birbirinden ayırmaz; anıları saklar, fısıltıları duyar, sevinçleri yankılar.

Öğrenmek sadece soru çözmekten ibaret değildir.  Öğrenmek, vatan söz konusu olduğunda sağına ve soluna bakmadan bir adım öne çıkmayı bilmek, geride bırakacağı hiçbir şeyin hesabını yapmadan mektep yerine cepheye, sınıf yerine sipere koşmak, kalem yerine silah tutup henüz 16 yaşında diplomayı şehadetle kazanmaktır.

Önemli olan varmak değil yolda olmaktır. Yolu yaşamak ve her şeye rağmen yolda kalmayı başarmaktır. Biz 140 yıl önce başladık bu uzun yola. Kaybederken de kazanırken de sahibi olduğumuz kocaman mirasın gururuyla devam ettik bu yolda.

                Bir imparatorluğun çöküşüne, hüzünle şahit olduk. Acılara, savaşlara, mücadeleye şahit olduk. Umutların tükendiği anda umudun ve yeniden ayağa kalkışın tanığı olduk.

Kuvayimilliye şehrinin tepesinde bir ‘’Kartal Yuvası’’, nice başarılı isimlerin yetiştiği ‘’Taş Mektep’’ ve tarihin gizemini duvarlarında taşıyan 140 yıllık ‘’Koca Okul’’.

                Bahsettiğimiz ve zamana meydan okuyan bu koca okulun kuruluşu Osmanlının son dönemlerine rastlamaktadır. II. Abdülhamit döneminde, 23 Şubat 1886 tarihinde, Celalzade Hanı içinde öğrenim süresi 5 yıl olan Karesi İdadisi açılır. Zamanla öğrenci sayısı artan İdadi için ayrı bir bina yapımına karar verilir. Nihayet kuruluşundan 10 yıl sonra,1895 yılında İdadi bugünkü asli binasına taşınır. Ancak 1898 de yaşanan Balıkesir Depremi ile İdadi binası büyük bir hasar görür ve onarımı yine II. Abdülhamit tarafından yaptırılır.

1913 yılında Balkan Harbi yenilgisinden sonra Selanik Sultanisinin tam kadrosu ile buraya nakledilmesi ile Karesi İdadisi artık “Balıkesir Sultanisi” adı altında yatılı olarak öğretimini sürdürür. İlk yıllarda yalnızca yatılı olarak öğretim yapan Sultani,1919-1920’den itibaren gündüzlü öğretime de başlar.

1914 yılında başlayan I. Dünya Savaşı’nın getirmiş olduğu bunalımlı günlerde, Balıkesir Sultanisi öğrencileri eğitimlerini yarıda bırakarak Çanakkale cephesine şehadete koşmuşlardır.

Lisemiz mezunu olan Aydın Ayhan, 1913’te Edirne Sultanisinden Balıkesir Sultanisine yatılı olarak nakledilen ve babaları Balkan Savaşları’nda şehit düşen 25 keşşaf yani izcinin de gönüllü olarak Çanakkale’ye gittiğini ve hepsinin şehadete yürüdüğünü tespit etmiştir. Bu 25 izcinin cepheye gönderilirken düzenlenen uğurlama merasiminde İttihatçıların önde gelen isimlerinden dönemin İç İşleri Bakanı Talat Paşa ile İsmail Canbulat  Bey de yerini almıştır.

Elbette ki Balıkesir Sultanisinden Çanakkale’ye gönüllü olarak giden sadece bu 25 izci değildi. Kayıtlardan anlaşıldığı üzere 1914-1915 ile 1915-1916 yılları arasında 8 ,9 ,10,11 ve 12. Sınıflara kayıtlı bulunanlar ile mezun 100 civarındaki öğrencinin hemen hemen tamamı gönüllü olarak cepheye gitmiş ve pek azı gazi olarak dönmüştür. Bu sebeple okulumuz 1916-1918 yılları arasında mezun verememiştir.

Milli Mücadele yıllarından sonra öğretime yeniden başlayan Sultani 1923 yılında Balıkesir Lisesi adını alsa da bir yıl sonra kapatılmış ve binası da 1931 yılına kadar Erkek Muallim Mektebi olarak hizmet vermiştir.1931 yılında yeniden açılan lise 1933‘te eski binasına kavuşmuştur.

Tarih 21 Ocak 1933’ü gösterirken Balıkesir Lisesi tarihinde istisnai bir gün yaşanır. Cumhuriyetin 10. yılına denk düşen bu tarihte Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, Balıkesir Tren İstasyonu’nda halkın ‘’Hoş Geldin, Yaşa Gazi! ‘’sedaları arasında büyük bir coşkuyla karşılanır. Heyette yer alan İktisat Vekili Celal Bayar, Afyon Milletvekili Ali Çetinkaya, Kolordu Kumandanı Ali Hikmet Paşa ve Vali İbrahim Ethem ile şehrin sembolü olan Balıkesir Lisesini ziyaret eden Atatürk, kimya ve tarih derslerine girmiş, Lisenin merdivenlerinde hatıra fotoğrafı çektirmiş ve öğrencilerin alkışları arasında mektepten ayrılmıştır. (92 yıl önce).

Balıkesir Lisesinin idealist gençleri Atatürk’ten ve Cumhuriyet’ten aldığı güçle şehrin kültürel gelişiminde büyük rol oynayarak 1936-1937 yılından itibaren ALKIM Dergisi’ni yayımlamaya başlar.

1950-1951 eğitim-öğretim yılında, idealist ve mücadeleci bir kişiliği olan Hilmi Ziya Apak Balıkesir Lisesi Müdürlüğü’ne tayin olur. Artık Lisede 1955’e kadar devam edecek Hilmi Ziya Apaklı yıllar başlar. Sırasında bir ağabey, sırasında öğretmen, sırasında bir arkadaş ama her zaman için ideal bir idareciydi. Nitekim ilk yılından itibaren Hilmi Ziya Apak’ın öncülüğünde mezun buluşmaları olan geleneksel Kaymaklı Gecesi başlatılır. Yine onun idareciliği sürecinde Balıkesir Lisesi, Radyo Deneme Yayınlarına başlar, Türkiye’de radyo istasyonu kurma şerefi liseler arasında ilk defa Balıkesir Lisesi’ne nasip olur. ‘’Lisemizin Sesi Dergisi” yayın hayatına başlarken okulda bir demokrasi havası estirilerek seçim çalışmaları keyifli hale getirilir.

1933 yılından itibaren ortaokul ve lise sınıflarıyla birlikte öğretim hayatına devam eden Lisenin öğrenci sayısı birden artınca ve ek bir binaya ihtiyaç duyulmuş, 1953 yılında bugünkü binanın yapımına başlanmıştır. 1957 yılında günümüzde kullanılan Lise binası öğretime açılmıştır. Eski tarihi bina ise 1970 yılına kadar Oruç Gazi Ortaokulu olarak hizmet vermiş, bu tarihten itibaren yıkılabilir kararıyla boşaltılmış, daha sonra büyük bir onarım görmüştür. Tamiratın bitimi ile önce Balıkesir Üniversitesi Mühendislik Fakültesine daha sonra Güzel Sanatlar Fakültesine devredilen bu tarihi hazine, duvarlarında hala geçmişin izlerini taşımaktadır.

140 yıllık köklü bir tarihe sahip bu eğitim kurumu kimleri ağırlamadı ki sıralarında; Ali Şuuri Efendi ,Muharrem Ergin ,Sıtkı Yırcalı ,Sırrı Yırcalı, İbrahim Bodur, Devrim Erbil, Tanju Okan , Yusuf Atılgan ,Aydın Ayhan ,Bekir Saylı, Atilla İlhan, Çolpan İlhan, Burhan Özfatura ,Tamer Yiğit, İlker Ayrık ve adını sayamadığımız daha niceleri….

On binlerce mezunumuz Anadolu’nun dört bucağına bilgiyi, sanatı, adaleti, vefayı, vatanseverliği ve kardeşliği ulaştırdı... Ve hala bu kutlu yolda en iyi bildiğimiz işle, insan kazanmakla ve ülkemize insan kazandırmakla meşgulüz.

Biz, Birinci Cihan Harbi boyunca mücadele azmini yitirmeyen bir milletin Çanakkale Cephesi’nde 1916-1918 yıllarında mezun olamayan evlatlarıyla iftihar eden taş mektebiz.

Biz, yalnızca bir okul değil, bir toplumun geçmişten bugüne sahip olduğu kültürel mirasın aktarımını sağlayan bir köprüyüz.

Biz sadece sırt çantasının ağırlığını değil omuz omuza verdiğimiz mücadelelerle vatana hizmetin ağırlığını taşırız omuzlarımızda.

Biz Cumhuriyetin kurucusu Ulu Önder Atatürk’ün ziyaretiyle şereflenen kökleri maziye, dalları geleceğe uzanan asırlık çınar Balıkesir Lisesiyiz.

19.YÜZYILIN SONLARINDA YANAN BU ATEŞ SONSUZA KADAR HEM TARİHİYLE

HEM DE EĞİTİMİYLE YANMAYA DEVAM EDECEK.

HEDEFİMİZ TARİHTEN FEYZ ALIP BİLGİNİN GÜCÜNÜ KULLANARAK YARINA IŞIK TUTMAK.

BALIKESİR LİSESİ

1885 DEN BERİ VATAN HİZMETİNDE…

140 YILLIK TARİHİMİZ BOYUNCA EĞİTİM MEŞALESİNİ, GURURLA TAŞIYAN TÜM BALIKESİR LİSESİ AİLESİNİ, SAYGI ve SEVGİYLE YAD EDİYORUZ.